TS. Hồ Tất Thắng – Phó Chủ Tịch VINASTAS (Tóm lược bài nói tại Hội thảo đào tạo tại Đồ Sơn-HP, 18/11/2008)
● Các chủ thể bảo vệ NTD & giải quyết tranh chấp của NTD : NTD / Nhà sx-kinh doanh / Cơ quan quản lý nhà nước / Tòa án & các cơ quan có liên quan / Hội TC & BVQLNTD & các Hiệp hội ngành hàng - NTD phải tự bảo vệ mình (nêu trong Pháp lệnh BVNTD 1999) : hiểu & nắm vững quyền của NTD, thực hiên đầy đủ nghĩa vụ của NTD, có kiến thức & hiểu biết về tiêu dùng
● Pháp luật & cơ chế BVQLNTD. Có 2 cách tiếp cận về Pháp luật BVQLNTD :
Tiếp cận mang tính chất ngăn chăn, phòng ngừa nhằm hạn chế tối đa vi phạm
quyền lợi NTD. Đó là : Luật TC & Quy chuẩn kỹ thuật 2006, Luật CL SP-hàng hóa 2007, Pháp lệnh Đo lường 1999, Pháp lệnh ATVSTP 2003, Pháp lệnh quảng cáo 2001, Các Luật chuyên ngành, Các Nghị định hướng dẫn thi hành.
2) Tiếp cận mang tính pháp lý quy trách nhiệm cho các bên có liên quan khi xảy ra thiệt hại cho NTD & bồi thường thiệt hại khi xảy ra thiệt hại thực sự. Đó là : Bộ luật dân sự 2005, Bộ luật hình sự 1999, Bộ luật tố tụng dân sụ 2006, Luật thương mại 2005, Luật cạnh tranh 2004, Pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính 2002
● Cơ chế khởi kiện. Theo Luật tố tụng dân sự 2006 : cả 2 bên đương sự phải cung cấp chứng cứ chứng minh cho yêu cầu của mình / Thẩm quyền giải quyết : tòa án nhân dân cấp huyện ( nơi người bị kiện cư trú hoặc có trụ sở ) / Phạm vi : pháp luật về hợp đồng & pháp luật bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng
*Thực trạng trong v/đ này . Tuy pháp luật đã quy dịnh đầy đủ về quyền khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại của NTD & Hội BVQLNTD nhưng chưa thể hiện đầy đủ quyền năng của NTD được bảo vệ, thiếu tính khả thi. Cơ hội thắng kiện & được bồi thường của NTD & Hội là rất ít. Thể hiện :
- Về NTD ; ít động lực để khởi kiên, không có thói quen giữ các hóa đôn, chứng từ nên khó có chứng cứ / Người khởi kiện phải nộp tam ứng phí,là rào cản khiến NTD ngại khởi kiên
- Pháp luật chưa quy định ai sẽ là người bị kiện trong chuỗi phân phối hàng hóa từ sx đến tiêu dùng / Khó khăn trong việc chứng minh thiệt hại./ Khả năng thử nghiệm, giám định còn nhiều hạn chế, khó khăn trong việc cung cấp chứng từ cho NTD / Hội BVQLNTD rất khó khăn khi thay mặt NTD khởi kiện
● Hạn chế & bất cập của hệ thống pháp luật : quy định chung chung,trùng lặp, tản mạn, mâu thuẫn / Thiếu tính răn đe ( VD : thanh tra báo trước, chế tài xử phạt…) / Chưa thừa nhận yêu cầu đặc biệt đ/v NTD / Còn nhiều khoảng trống Pháp luật / Thiết chế thực thi Pháp luâtl BVNTD
Kết luận Diễn giả đã đưa ra 16 kiến nghị, trong đố có những v/đ sau : Sớm ban hành Luật BVQLNTD / Cần đánh giá đúng vai trò,vị trí của Hội BVQLNTD, tạo nguồn lực cho Hội hoạt động…/ Nghiên cứu phân công trách nhiệm quản lý NN về BVQLNTD / Tăng cường vai trò của Cục Quản lý cạnh tranh / Nghiên cứu xây dựng Quỹ BVQLNTD ………….