Ít ai biết được rằng, ung thư có thể tránh được từ trước khi mầm bệnh phát triển, chỉ bằng việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ ung thư tiềm ẩn. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, có rất nhiều yếu tố được xếp vào nhóm nguy cơ gây ra ung thư, bao gồm các yếu tố có thể thay đổi được như lối sống (hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn uống không lành mạnh…), lạm dụng thuốc; và các yếu tố không thể thay đổi được như tuổi tác, giới tính, sắc tộc và đặc biệt là yếu tố di truyền và tiền sử gia đình.

Di truyền và tiền sử gia đình là một yếu tố rất phổ biến trong ung thư. Việc xét nghiệm phân tích các đột biến gen tiềm tàng ở các thành viên trong gia đình, cộng với tiền sử ung thư của gia đình sẽ đưa đến kết luận có hay không nguy cơ bệnh nhân sẽ mắc ung thư trong tương lai. Việc xác định nguy cơ này rất có ý nghĩa, bởi dựa vào đó, ung thư có thể được đề phòng bằng nhiều cách khác nhau ngay từ khi khối u chưa được hình thành.

Một ví dụ điển hình là ở ung thư vú, người mang đột biến gen đột biến BRCA1 có nguy cơ mắc ung thư trong tương lai lên đến 85%. Thế nhưng, con số 85% này có thể được giảm xuống còn 5-10% bằng các phương pháp dự phòng trước như sử dụng thuốc, phẫu thuật cắt bỏ vú và tái tạo vú, thăm khám lâm sàng định kỳ để xác định mầm mống bệnh kịp thời. 

Chính việc xác định nguy cơ ung thư trong tương lai và thăm khám lâm sàng định kỳ sẽ giúp phát hiện bệnh ngay từ giai đoạn sớm nhất.

Ung thư là bệnh có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Kết quả điều trị ung thư phụ thuộc chủ yếu vào việc phát hiện bệnh ở giai đoạn nào. Ở giai đoạn sớm có thể chữa khỏi hoàn toàn nhiều loại bệnh ung thư. Ngược lại, ở các giai đoạn muộn, điều trị vừa tốn kém, vừa ít hiệu quả, chủ yếu chỉ có thể kéo dài và giảm nhẹ triệu chứng bệnh. Vì vậy, phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm là vô cùng quan trọng, là cơ hội để chữa khỏi bệnh.

Theo các chuyên gia của Trung tâm Asia Genomics, phát hiện ung thư sớm chính là chìa khóa để sống lâu dài đối với tất cả các loại ung thư. Kết quả của việc điều trị ung thư phụ thuộc rất nhiều vào ý thức phòng bệnh và tầm soát ung thư từ sớm.

Một số bệnh ung thư có yếu tố di truyền cao và có thể tầm soát được bằng xét nghiệm gen như:

- Ung thư vú

- Ung thư buồng trứng

- Ung thư tử cung

- Ung thư tụy

- Ung thư đại trực tràng

- Ung thư thận

Bên cạnh đó, như đã nêu trên, vấn đề lối sống cũng đóng vai trò như một yếu tố nguy cơ gây ung thư. Hãy ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, không hút thuốc, rượu bia cũng như không lạm dụng thuốc để có một cơ thể khỏe mạnh, giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư.