Kết quả trên được ghi nhận trong báo cáo đánh giá năng lực hội nhập kinh tế của các địa phương do nhóm nghiên cứu của Ủy ban Quốc gia về hợp tác kinh tế quốc tế công bố

Căn cứ vào chỉ số hội nhập kinh tế cấp địa phương, TP HCM, Hà Nội và Bình Dương vẫn duy trì vị trí đứng đầu trong bảng xếp hạng, trong khi Bạc Liêu, Hậu Giang, Sóc Trăng lần lượt ở vị trí cuối cùng.

TP HCM vẫn dẫn đầu về năng lực hội nhập kinh tế quốc tế.

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng chia 63 tỉnh thành phố thành 4 nhóm chính là Duy trì, Phát triển, Giảm hạng và nhóm chưa có dữ liệu đối sánh.  

Nhóm Phát triển gồm những địa phương đã có bước tiến đáng kể trong bảng xếp hạng, như Bắc Kạn, Hà Giang, Lai Châu, Bắc Ninh, Thừa Thiên Huế, Quảng Trị... Hiện những địa phương này đang dần chuyển hoá thành công những lợi thế thành nguồn hỗ trợ đắc lực cho phát triển kinh tế - xã hội, như Bắc Ninh với tổ hợp nhà máy của Samsung, Quảng Trị với đường 9 nối liền giao thương trục Đông - Tây từ Đông Bắc Thái Lan  - Lào - Việt Nam.

Những "ông lớn" như TP HCM, Hà Nội, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương được xếp vào nhóm Duy trì do tiếp tục thể hiện được năng lực hội nhập kinh tế. Nhóm Giảm hạng lại là những địa phương chưa tận dụng và khai thác hiệu quả nhất những lợi thế của địa phương mình, gồm Cà Mau, Bến Tre, Điện Biên, Sóc Trăng, Quảng Ninh, Đồng Nai, Hải Phòng...

Báo cáo cũng chỉ ra 8 yếu tố cần thiết để đánh giá năng lực hội nhập kinh tế, gồm thể chế, cơ sở hạ tầng, văn hóa, đặc điểm tự nhiên, con người, thương mại, đầu tư và du lịch. Trong đó, thể chế có quan hệ mật thiết với đầu tư và thương mại, thể hiện qua việc nếu đẩy nhanh thủ tục giấy và có chính sách phù hợp sẽ tác động tích cực đến nguồn vốn đầu tư cũng như kim ngạch xuất nhập khẩu trên địa bàn.

Về thương mại, ngoài TP HCM và Hà Nội, Bà Rịa - Vũng Tàu đang được coi là cửa ngõ quốc gia để mang hàng hoá của Việt Nam ra thị trường bên ngoài. An Giang, Kiên Giang cũng là hai địa phương có sự bứt phá mạnh mẽ về thương mại nhờ tập trung nâng cao giá trị các mặt hàng nông sản thế mạnh như gạo, thủy sản.

Xét về đầu tư, TP HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu và Hà Nội vẫn là ưu tiên hàng đầu của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Trong 5 năm, tổng số dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được phê duyệt của 4 địa phương này xấp xỉ 4.000, chiếm gần 60% tổng dự án trên toàn quốc. Nhờ những chính sách ưu đãi và nằm trong quy hoạch vùng thủ đô, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thái Nguyên cũng trở thành điểm đến cho các doanh nghiệp hàng đầu trên thế giới như Samsung, Panasonic, Toyota...

Ngược lại, An Giang và Long An là hai địa phương có sự tụt hạng lớn với những tồn tại liên quan đến Chiến lược phát triển địa phương và Quỹ tài nguyên. Sóc Trăng, Kon Tum, Cao Bằng và Điện Biên vẫn chưa có nhiều sự chuyển biến về môi trường đầu tư nên tiếp tục ở nhóm cuối của bảng xếp hạng.  

Đây là năm thứ hai của Báo cáo Chỉ số hội nhập kinh tế quốc tế cấp địa phương được thực hiện, sau lần thứ nhất năm 2010. Bên cạnh dữ liệu chính thống từ cơ quan thống kê, nhóm nghiên cứu còn thực hiện điều tra 2.300 doanh nghiệp và 2.300 người dân đang sinh sống tại địa phương, tỷ lệ phản hồi đạt gần 90%. Công ty TNHH là loại hình tham gia khảo sát nhiều nhất, tiếp đến là công ty cổ phần và doanh nghiệp tư nhân.

Trong quá trình khảo sát, nhóm nghiên cứu cho biết sự hợp tác của người dân, doanh nghiệp ở mỗi địa phương là khác nhau. Chẳng hạn, người dân tại Sóc Trăng, Tây Ninh, Gia Lai gặp khó khăn trong việc hiểu nội dung câu hỏi nhưng lại thể hiện sự hợp tác tích cực hơn so với người dân ở các khu vực trung tâm lớn.

Phương Linh