Theo Tổ chức giám sát kinh doanh quốc tế (BMI), nhóm đồ uống và thực phẩm của Việt Nam có tốc độ tăng trưởng kép, đạt 9,43%. Trong đó, doanh thu đồ uống có gas tăng 6,9%. Cách đây không lâu, Thứ trưởng Công Thương Hồ Thị Kim Thoa cũng đưa ra đánh giá rằng triển vọng của ngành này rất sáng sủa. Ngay khi những nhóm khác kinh doanh ế ẩm, đồ uống vẫn là ngành hàng không thể thiếu trong chi tiêu của người tiêu dùng. Dự báo, doanh số vào năm 2016 sẽ tăng trưởng lên 2 con số.

Bức tranh sáng sủa trên đã khiến nhiều đại gia ngoại liên tiếp nhòm ngó tới các công ty đồ uống của Việt Nam. Điển hình gần đây là công ty của tỷ phú giàu thứ 3 Thái Lan là ThaiBev cho biết đã có ý định sở hữu lượng lớn cổ phần tại Công ty bia rượu nước giải khát Sài Gòn (Sabeco). 

Đơn vị này cho hay, trước đó họ đã có buổi gặp với Chính phủ Việt Nam và đề xuất mong muốn mua cổ phần Sabeco. Theo đó, ThaiBev định giá Bia Sài Gòn 2 tỷ USD.

Công ty của tỷ phú giàu thứ 3 Thái Lan đang mong muốn sở hữu bia Sài Gòn. Ảnh: WS

Thông tin với Wall Street Journal, một quan chức Chính phủ cho biết Sabeco sẽ thành lập một hội đồng để tái cấu trúc công ty và bán tối đa 53% cổ phần cho một hoặc vài nhà đầu tư chiến lược. Chính phủ hiện sở hữu 89% công ty này. Xác nhận với VnExpress, ông Phan Đăng Tuất, Chủ tịch Hội đồng quản trị Sabeco cho biết đã nhận được thông tin về đề xuất này. Tuy nhiên, ông cho biết quyền quyết định hoàn toàn thuộc về Bộ Công Thương. “Còn việc ThaiBev định giá Sabeco 2 tỷ USD chưa sát với thực tế. Giá trị của công ty cao hơn thế", ông Tuất khẳng định.

Theo hãng nghiên cứu Euromonitor, Sabeco hiện kiểm soát 46% thị trường bia Việt Nam với nhiều thương hiệu như 333 hay Bia Sài Sòn. Báo cáo tài chính 6 tháng của Sabeco cho thấy, hãng đã bán được 649,8 triệu lít bia trong nửa đầu năm, tăng 4% so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu nửa đầu năm tăng 6% so với năm ngoái lên 14.300 tỷ đồng (680 triệu USD).

Năm 2014, Tổng công ty đặt mục tiêu doanh thu 29.322 tỷ đồng, tăng 3%, còn lãi trước thuế 3.672 tỷ đồng, tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Không chỉ nhắm tới Sabeco, tỷ phú giàu thứ 3 Thái Lan còn muốn sở hữu số lượng lớn cổ phần tại công ty sữa hàng đầu của Việt Nam là Vinamilk. 

Động thái gần đây nhất là Công ty F&N Dairy Investments Pte Ltd của đại gia này đã hoàn tất thương vụ mua 15 triệu cổ phiếu VNM hôm 21/8. Tính thêm số cổ phiếu thưởng chốt ngày 13/8, đơn vị này hiện sở hữu 110,4 triệu cổ phiếu Vinamilk, tương ứng 11,04% vốn điều lệ (trị giá khoảng 600 triệu USD). Tính chung 6 phiên giao dịch vừa qua, giá bình quân mỗi cổ phiếu này đạt 113.000 đồng. Như vậy, F&N Dairy Investment Pte Ltd có thể đã chi trên dưới 1.700 tỷ đồng để đầu tư thêm vào Vinamilk. Sau thương vụ này, Công ty đã trở thành cổ đông lớn thứ hai của Vinamilk sau Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC).

Còn đối với nhóm bia, hiện nay khá nhiều tên tuổi đình đám một thời cũng đã thuộc sở hữu của nhà đầu tư ngoại. Cuối năm 2011, hãng bia Carlsberg (Đan Mạch) chính thức sở hữu toàn bộ Huda Beer (bia Huế). Ngoài ra, Carlsberg cũng đang sở hữu 55% nhà máy bia tại Bà Rịa-Vũng Tàu có công suất 50 triệu lít một năm. Trong liên doanh Nhà máy bia Đông Nam Á (Halida) với Công ty bia Việt Hà, Carlsberg sở hữu 60% và thêm 30% trong liên doanh với Công ty bia Hạ Long. Với Habeco, Carlsberg đang sở hữu 17,23% vốn điều lệ nhưng đang đề xuất tăng phần vốn nắm giữ lên 30%...

"Chính những tỷ lệ sở hữu này cũng gây áp lực lớn cho Bia Sài Gòn khiến 2 năm gần đây thị phần của Sabeco sụt giảm từ 46% xuống 44% trong 2013", một chuyên gia chứng khoán ở TP HCM phân tích.

Trao đổi với VnExpress, ông Trần Bảo Minh, chuyên gia marketing ngành hàng tiêu dùng cho rằng, tại Việt Nam, Sabeco và Vinamilk đều là 2 công ty đứng đầu nhóm ngành của họ, cho nên việc các nhà đầu tư ngoại nhắm vào những đối tượng này là cơ hội giúp tiếp cận thị trường Việt nhanh nhất.

Tuy nhiên, nếu chỉ nắm 10-15% cổ phần, nhà đầu tư ngoại sẽ chẳng làm được gì. Chỉ khi tỷ lệ sở hữu trên 50%, họ mới bắt đầu chi phối và thực hiện triển khai các quyết định lớn. Vì vậy, khi nhắm tới Sabeco họ cũng muốn có trong tay lượng lớn cổ phần chứ không chỉ vài phần trăm. Còn riêng Vinamilk, trong tương lai tỷ lệ sở hữu của đại gia này tại đây có thể sẽ được nâng lên.

"Ở một khía cạnh khác, Thai Bev hiện là tập đoàn sử dụng rất nhiều chuyên gia cao cấp của các tổ chức đa quốc gia nên họ quốc tế hóa thương hiệu rất nhanh. Nếu Bia Sài Gòn dưới sự điều hành của ông chủ này, nhãn hiệu bia của Việt Nam có thể vươn ra thế giới nhanh hơn. Ngược lại, đại gia Thái Lan sẽ có thêm bàn đỡ để từng bước đưa sản phẩm ở phân khúc cao cấp của họ tới người tiêu dùng Việt, cái mà doanh nghiệp trong nước chưa đạt được", ông Minh nói thêm.

Chuyên gia marketing kỳ cựu này nhận định, thị trường đồ uống Việt Nam không chỉ cạnh tranh khốc liệt như hiện nay, mà còn thanh lọc đào thải nhanh chóng nếu các thương hiệu Việt không tự làm mới, tạo uy tín và củng cố chất lượng.

Thi Hà