Theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, thời gian qua, thặng dư cán cân thương mại của Việt Nam chủ yếu do doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài (FDI), trong khi doanh nghiệp Việt vẫn nhập siêu.

Tình hình đang thay đổi khi khối FDI đang giảm tỷ lệ xuất khẩu theo từng năm. Nếu như năm 2012, xuất khẩu tăng 31%, đến 2013 đã giảm xuống 22%, riêng năm 2014 chỉ còn 12%.

"Bản thân các doanh nghiệp FDI đã đến ngưỡng bởi họ có công suất và làm theo lợi nhuận nhất định, chứ không phải năm nào cũng tăng hơn năm trước", Thứ trưởng Hải nhận định tại buổi họp báo thường kỳ của Bộ Công Thương ngày 4/11.

Việt Nam có thể là nước nhập siêu từ năm 2015.

Do vậy, năm 2015, xuất khẩu của các doanh nghiệp FDI sẽ không tăng nhiều như những năm trước. Nguyên nhân là từ trước đến nay, lĩnh vực có mức tăng trưởng xuất khẩu lớn chủ yếu là điện thoại di động. "Mặt hàng này cũng đang giảm dần tỷ lệ. Điều này cần đặc biệt lưu ý, trong khi khối doanh nghiệp trong nước vẫn nhập siêu", Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Mặc dù được đánh giá là năm mở ra nhiều cơ hội thuận lợi cho xuất nhập khẩu Việt Nam, song theo Bộ Công Thương, những tháng đầu năm 2015, xuất khẩu chưa có khả năng tăng cao về lượng do nguồn hàng trong nước chưa đáp ứng về số lượng và chất lượng để thâm nhập một số thị trường.

Trong khi đó, kinh tế thế giới được dự báo tăng trưởng tốt hơn và triển vọng thu hút đầu tư từ các hiệp định thương mại tự do sắp được ký kết. Vì vậy, đầu tư nước ngoài vào Việt Nam sẽ đón bắt cơ hội dẫn đến việc nhập khẩu nhiều máy móc thiết bị hơn. "Năm 2015 là thời điểm gia tăng nhập khẩu, làm giảm xuất siêu", người phát ngôn Bộ Công Thương khẳng định.

Cũng theo Bộ này, chủ trương của Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường nhập khẩu để không quá phụ thuộc vào một thị trường. Với các hiệp định thương mại FTA giữa Việt Nam với các đối tác như EU, Hàn Quốc, Liên minh Thuế quan, TPP…, không ít doanh nghiệp sẽ nhập khẩu máy móc, thiết bị công nghệ.

Với những tính toán trên, cơ quan điều hành dự báo năm 2015, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt khoảng 163 tỷ USD, tăng 10%, nhưng nhập khẩu sẽ tăng cao hơn. "Do vậy nhập siêu sẽ ở mức 6-8 tỷ USD, tương đương 5% kim ngạch xuất khẩu", Thứ trưởng Hải cho biết.

Thành Tâm